De eerste erkenningen van 2023
Twee nieuwe erkenningen, we zijn de producenten dankbaar dat ze zich blijven inzetten voor eetbaar erfgoed.
Nieuwe streekproducten erkend: eetbaar erfgoed gaat niet verloren
De Valeirkoekjes uit Gavere en graanjenever uit Landen worden erkend als ‘eetbaar erfgoed’. Ze krijgen van VLAM de erkenning STREEKPRODUCT.be. Ineke Demeyer bakt vaders koekjes met faam in haar nieuwe zaak in Oost-Vlaanderen, in Vlaams-Brabant neemt Kris Wintmolders de lokale jenevertraditie terug op. Zo zorgen ze ervoor dat het eetbaar erfgoed in hun streek niet verloren gaat.
Eetbaar erfgoed is het paraplubegrip dat verwijst naar alle traditionele streekproducten in Vlaanderen. Denk maar aan vleesproducten, dranken of zoetigheden. Meer dan 4 op de 10 Vlamingen koopt minstens maandelijks een streekproduct. Maar wat denkt de Vlaamse consument over eetbaar erfgoed? Uit een bevraging van VLAM blijkt dat eetbaar erfgoed wordt gelinkt aan volgende begrippen:
- Typisch: typisch in België, Vlaanderen of in een bepaalde regio.
- Traditioneel: dingen die je kent van je grootouders en die generatie-overschrijdend blijven bestaan. Op traditionele wijze gemaakt met veel vakmanschap, liefde en geduld.
- Waardevol: wereldbekend of vergeten, ze zijn steeds de moeite waard om erover te praten en door te geven.
Eerste erkenningen 2023
Gavers Valeirke
Aangeboden als Gavers Valeirke door Koffiehuis Bon Appetine in Gavere
Het standbeeld van een ridder die meevocht in de Slag van Gavere in 1453 heeft heel wat te weeg gebracht in Gavere. Lokaal kreeg het beeld de naam “Valeir” door de gelijkenis met een Gaverse schrijnwerker. In 1994 besliste banketbakker Kris Demeyer het beeld te eren met een broos koekje, het eerste van de vele Valeir-producten in de streek. Vervolgens verenigde o.a. de familie van Kris zich in de Confrerie van de Tantes en de Nonkels van Valeir. Zij groeiden uit tot ambassadeurs van Gavere en van de Gaverse producten zoals bieren en hespen.
Het Gavers Valeirke is een knapperig koekje op smaak gebracht met hazelnoten, amandelen en citroenschil. Momenteel is de productie in handen van Ineke Demeyer, zij bakt en serveert de koekjes in de oude bakkerij, nu Koffiehuis Bon Appetine.
Landense graanjenever
Aangeboden als Graanjenever door Wintmolders Jenever uit Landen
Kris Wintmolders volgde zijn passie. Na een jaar avondschool te volgen kon hij zelf moutwijn maken, de basis voor een ambachtelijke graanjenever. Bovendien ging hij aan de slag in een Vlaams-Brabantse regio met een stokerijtraditie. De plaatselijke heemkundige kring Pepijn@Landen telde in de 19e eeuw 4 stokerijen verspreid over de deelgemeenten Neerwinden, Janshoven, Walshoutem en Eliksem. De streek beschikte over rijke landbouwgronden met een overvloedige graanoogst en er was bovendien voldoende water beschikbaar.
Vandaag haalt Kris zijn beslagwater uit een bron vlakbij de watertoren, een symbool voor Landen dat ook op het etiket van de Wintmolders-graanjenever prijkt. De Landense graanjenever is zeer zacht, hij bevat 20% moutwijn, wat hem een complexe graansmaak geeft met een lichte toets van jeneverbes. Het eindproduct bevat 30% alcohol, niet te sterk en een aanrader voor wie gin eens wil inruilen voor een echte Vlaams-Brabantse graanjenever.