Meester-speculaasbakker Erika kent alles van Belgische speculaas
Noem Erika Vanvuchelen gerust een speculaasexperte. In haar ambachtelijke bakkerij in het Vlaams-Brabantse Grazen bakt ze met hart en ziel de lekkerste speculaas. En dat blijft niet onopgemerkt: ze werd tot ridder geslagen in de Orde van de Hasseltse Speculaas, mocht zich in 2023 Best European Traditional Pastry Master noemen en werd bovendien de eerste erkende ambachtsvrouw van het Vlaams Gewest. In haar assortiment van een tiental soorten prijkt één koekje met een bijzondere status: het Molentje, authentieke Belgische speculaas die erkend werden als streekproduct.
Na haar keukenopleiding startte Erika in 2014 haar eigen traditionele bakkerij. Al snel bleek haar huisgemaakte speculaas – die ze ook via broodautomaten verkocht – bijzonder in de smaak te vallen. “Door gezondheidsredenen werd het nachtwerk te zwaar,” vertelt Erika. “Het was een gok om me volledig op speculaas te richten, maar omdat onze koekjes zo populair waren, voelde het tegelijk als een logische stap.” In 2016 opende ze officieel de deuren van Speculaasbakkerij Vanvuchelen, waar ze sindsdien verschillende traditionele én vernieuwende speculaassoorten op de markt bracht.
Van traditioneel tot verrassend
De “Molentjes” zijn het meest traditionele speculaasje in het uitgebreide gamma van de speculaasbakkerij. Het deeg rust 24 uur op een koele plaats en krijgt zijn typische vorm met de klassieke speculaaswals. Om traditionele Belgische speculaas te maken heb je maar een beperkt aantal ingrediënten nodig: suiker, vetstof, eieren, bakpoeder en zout. Erika gebruikt enkel kaneel als kruid, zoals het hoort bij echte Belgische speculaas.
Naast de klassieke variant vind je ook verrassende smaken in het winkeltje of de online webshop. Zo is er de malse Grazense speculaas, enorm gesmaakt door het publiek. Of de Rummense speculaas, een volkoren variant met walnoten. Doorheen het jaar kan je ook verrassende seizoensspecials uitproberen zoals appelspeculaas met Jonagold uit de streek, spelt-speculaas met zeewier en gevulde kokosspeculaas.
Meer dan een sintkoekje
Voor veel Vlamingen blijft speculaas onlosmakelijk verbonden met Sinterklaas. En dat merkt Erika ook in haar atelier. “De Sint blijft belangrijk. Rond 6 december hebben we het ontzettend druk,” vertelt ze. “Maar we verkopen we het hele jaar door speculaas. Het is zo’n veelzijdig product: lekker bij de koffie, op de boterham of bij een bolletje roomijs.” Haar persoonlijke favoriet? “Gewoon puur, bij een koffietje. Of je kan onze speculaas ook verwerken in gebak, zoals in vla. Heerlijk!”
Naast haar vaste assortiment maakt Erika ook gepersonaliseerde speculaas voor bedrijven die op zoek zijn naar een originele attentie. “Klanten kunnen speculaas bestellen met een gepersonaliseerd figuurtje of tekst. Wij maken als eerste ambachtelijke speculaasbakkerij in België daarvoor gebruik van de 3D printtechniek.”
Erkenning als streekproduct
Dat de traditionele Belgische speculaas het label van streekproduct.be mag dragen, vindt Erika bijzonder. “Het is een eerbetoon aan de traditie die we van onze ouders en grootouders hebben meegekregen,” zegt ze. “Het label helpt om het vakmanschap zichtbaar te houden en te beschermen voor de toekomst.”
Toekomst met smaak
Volgens Erika blijft de toekomst van de Belgische speculaas verzekerd. “Onze klanten vormen een heel divers publiek: jong en oud lusten wel speculaas. Eens ze onze speculaas geproefd hebben, zijn ze verkocht. We kunnen blijven innoveren en zo onze klanten blijven boeien. Maar we willen het ook herkenbaar houden en zullen nooit raken aan de basis van wat Belgische speculaas is,” benadrukt ze. “In de toekomst willen we ook meer aan de horeca verkopen, omdat we onze speculaas nu per stuk kunnen verpakken. Een vers gebakken speculaasje: daarmee kan een horecazaak zich echt onderscheiden.”
En haar inspiratie? Die raakt nooit op. “In mijn hoofd zitten nog tientallen ideeën. Als ik die allemaal zou uitwerken, komen er nog heel wat variëteiten bij,” besluit ze.
Het beeldverhaal